Endometriozis ve Başarıyı Nasıl Etkiler?
GeriEndometriozis Belirtileri
Endometriozisin birincil semptomu olarak ortaya çıkan en önemli komplikasyon pelvik ağrıdır. Bu ağrı adet döneminde daha çok hissedilir. Kadınların adet dönemleri sırasında kramp yaşaması yaygındır. Ancak endometriozisin etkisiyle regl döneminde yaşanan ağrılar normalden çok daha şiddetlidir. Ağrının şiddeti zamanla artar.
Endometriozisin Yaygın Belirtileri ve Belirtileri:
Ağrılı Dönemler (Dismenore)
Adet kanaması sırasında dismenore veya pelvik bölgedeki ağrı, endometriozisin etkileri nedeniyle normalden çok daha fazla gün sürebilir. Adet başlangıcından önce kramplar fark edilir, buna bel ve karın ağrısı da eşlik eder.
İlişki ile Ağrı
Endometriozis sendromundan muzdarip kadınlar cinsel ilişki sırasında ağrı hissederler. Etki ondan sonra bile kalır ve cinsel organlarda yanma hissi verir. Kadının bu acı nedeniyle cinsel ilişkiye olan ilgisini kaybettiği kaydedildi.
Bağırsak Hareketleri veya İdrara Çıkma ile Ağrı
Endometriozisli kadınların regl döneminde bağırsak hareketlerinde ağrı veya idrara çıkma gibi semptomlar yaşama olasılığı daha yüksektir.
Aşırı kanama
Endometriozis hastası kadınlarda, genellikle menoraji olarak bilinen, planlanan tarihler dışında ara sıra ağır adet dönemleri fark edilir. Yaygın olarak menometroraji olarak bilinen dönemler arasında aşırı veya kanama da fark edilir.
Kısırlık
Endometriozis tanısı alan bir kadın kısırlıktan yakınır ve bunun üstesinden gelmek için tedavi arar.
Diğer Belirtiler
Kadınların, özellikle adet dönemlerinde, endometriozisin etkisine bağlı olarak aşağıdaki sorunlardan sıklıkla muzdarip oldukları fark edilir:
- Yorgunluk
- Ishal
- Kabızlık
- Şişkinlik
- Bulantı
Ağrının şiddeti, durumun ekstremitesine göre artar ve ciddiyetinin anlaşılması için güvenilir bir göstergedir. Ancak alışılmadık durumlarda, hafif endometriozis hastası kadınlarda da yoğun ağrılar yaşanabilir. Öte yandan, ilerlemiş endometriozis hastası kadınlar çok az ağrı hissedebilir veya hiç ağrı hissetmeyebilir.
Endometriozis, yumurtalık kisti veya pelvik inflamatuar hastalık (PID) gibi pelvik ağrıya neden olan diğer durumlarla karıştırılabilir. Ayrıca irritabl bağırsak sendromu (IBS) ile de karıştırılabilir. Bu sendromda kadın karın kramplarından, ishal nöbetlerinden ve kabızlıktan yakınır. Bu sendroma genellikle endometriozis eşlik eder.
Doktora danışmak
Her kadının ergenlik çağına girdiği andan itibaren ağır veya anormal adet kanaması geçirmesi durumunda derhal bir doktora başvurması tavsiye edilir. Adet sırasında hafif ila orta dereceli ağrı veya krampların normal olduğu kabul edilir. Ancak şiddetli ağrılar derhal doktora bildirilmelidir. Endometriozise işaret eden herhangi bir belirti ve semptomunuz olması durumunda doktora başvurmanız çok önemlidir. Erken teşhis, hem hasta hem de sağlık ekibinin durumu daha iyi yönetmesi açısından her zaman faydalıdır.
Endometriozisin Nedenleri
Endometriozisin kesin nedeni henüz kesin değildir. Bu sendromla ilgili olası açıklamalar şunlardır:
Retrograd Menstruasyon
Retrograd adet kanaması endometriozisin en önemli nedenlerinden biridir. Bu durumda, endometrial hücrelerle dolu adet kanı fallop tüplerinden geri akar ve pelvik boşluğa doğru birikir. Bu nedenle vücuttan dışarı akmaz. Değiştirilen endometrial hücreler pelvik organların yüzeylerine ve pelvik duvarlara yapışır. Bu hücreler orada büyür ve her adet döngüsü boyunca kalınlaşmaya ve kanamaya devam eder.
Embriyonik Hücre Dönüşümü
Östrojen hormonu ergenlik döneminde erken büyüme aşamalarında embriyonik hücreleri endometrial hücre implantlarına dönüştürme eğilimindedir. Bu kadınlarda endometriozise neden olabilir.
Periton Hücrelerinin Dönüşümü
"İndüksiyon teorisi" araştırmacıları, bağışıklık veya hormon faktörlerinin periton hücre dönüşümünü uyardığını bulmuşlardır. Böylece karın iç kısmında yer alan hücreler endometriyal hücrelere dönüşerek endometriozise neden olur.
Endometrial Hücre Taşınması
Lenfatik sistem endometrial hücreleri vücudun diğer bölgelerine taşıyarak endometriozise neden olur.
Bağışıklık Sistemindeki Bozukluk
Bağışıklık sistemiyle ilgili sorunlar, vücudun rahim dışındaki endometrial dokuyu tanımlayıp yok etmesini engelliyor. Dolayısıyla bu tür kadınlarda endometriozis görülme olasılığı artar.
Cerrahi Yara İzi İmplantasyonu
Endometriyal hücreler, histerektomi veya sezaryen gibi ameliyat sonrası cerrahi kesilere yapışabilir.
Risk Faktörleri
Gelişmekte olan endometriozis ile ilgili birçok risk faktörü vardır. Bunlar:
- Çocuk sahibi olamama
- Kadında adet döneminin erken yaşta başlaması
- Gecikmiş menopoz
- Daha kısa adet döngüleri
- Vücutta daha yüksek östrojen seviyeleri
- Düşük BMI (vücut kitle indeksi)
- Aşırı alkol tüketimi
- Annede, teyzede veya kız kardeşte daha önce endometriozis görülmesi
- Adet akışının vücuttan normal geçişinde kısıtlama
- Rahimdeki anormallikler
Kısırlık
Endometriozis ile ilgili en önemli komplikasyon doğurganlık düzeylerinin azalmasıdır. Endometriozisten etkilenen kadınların neredeyse %50'si hamile kalmada zorluklarla karşılaşmaktadır. Endometriozis fallop tüpünü tıkar ve yumurtanın tüp içerisinden geçerek sperm ile birleşmesini kısıtlar. Bu nedenle yumurta, bir sperm hücresi tarafından döllenemez ve gelişmeye başlamak için rahim duvarına bağlanamaz. Dolayısıyla doğurganlığı etkiler. Endometriozisli hastalar sıklıkla başarısız IVF siklusları yaşarlar. Hamile kalmaları için birkaç deneme yapmaları gerekebilir. Daha iyi başarı elde etmek için önce tüm tedavi sürecini tamamlamak ve ardından tüp bebek denemelerine başlamak daha iyidir.
Bununla birlikte, hafif ila orta dereceli endometriozis hastası kadınlar hamile kalabilir ve gebeliklerine devam edebilirler. Çoğunlukla endometriozisden etkilenen kadınlara, durumları zamanla kötüleşebileceğinden çocuk sahibi olmayı geciktirmemeleri tavsiye edilir.
Komplikasyonlar
Endometriozis ile birlikte gelen birçok komplikasyon vardır. Pelvik organlardaki yapışıklıklar, organların fonksiyonlarının azalmasına neden olan yaygın komplikasyonlardan biridir. Endometriozis genellikle fallop tüplerini tıkadığından ve dolayısıyla yumurtaların spermlere ulaşmasını kısıtladığından, kadınlar kısırlık sorunu yaşamaktadır.
Şiddetli endometriozis hastası kadınlar, bir dizi tıbbi tedavi ve cerrahi müdahaleye rağmen hamile kalmakta zorluk çekmektedir. Bu tür kadınlara çoğunlukla sorunsuz bebek sahibi olabilmeleri için taşıyıcı anneliğe başvurmaları tavsiye edilmektedir.